Drodzy Rodzice

 

 

 

 

 

 

 

GIMNASTYKA BUZI I JĘZYKA W DOMU

 

          Szanowni Rodzice,

 kolejna propozycja ćwiczeń/ zabaw dla dzieci w domu. Tym razem  ćwiczenia usprawniające motorykę i czucie ułożenia narządów artykulacyjnych. Zostały one pogrupowane wg różnych trudności, które mogą wystąpić w rozwoju mowy dziecka. Warto pamiętać, że  efektywność terapii logopedycznej,  często w dużej mierze zależy
 od ćwiczeń prowadzonych  z dziećmi w domu. Dlaczego ? Częścią terapii logopedycznej jest  m.in. nabywanie prawidłowych nawyków  np. oddechowych, odpowiednich ruchów języka,  warg itd. Wyrobienie tych nawyków wymaga czasu,  wielu powtórzeń i cierpliwości i nie może ograniczać się jedynie do ćwiczeń prowadzonych  w czasie  zajęć
 w przedszkolu.

 

          Aby ćwiczenia  prowadzone w domu były efektywne i nie były przykrym obowiązkiem dla dziecka, ale i dla rodzica, warto pamiętać o kilu sprawach.

 

1. Należy ćwiczyć krótko, ale często, każdego dnia po 3- 7 minut.

 

2. Ćwiczenia powinny stać się rutyną, nawykiem.

 

3. W czasie ćwiczeń dziecko powinno  mieć odpowiednią postawę: być wyprostowane, głowa nie może być opuszczona ani uniesiona zbyt mocno.

 

4. Ćwiczenia warto wplatać w codzienność ( np. ćwiczyć przy myciu zębów, na spacerze itp.),  w kontekst/okoliczności danej sytuacji, np. na spacerze można  naśladować dźwięki pojazdów, szumu wiatru, odgłosy zwierząt itp.

 

5. Gdy dziecko odmawia współpracy. należy  je odpowiednio zmotywować, np.  określić czas trwania ćwiczeń ( można  go odmierzać klepsydrą, minutnikiem,  rzutem kostki itp.) lub  tak aranżować  sytuację, by dziecko nie miało świadomości, że ćwiczy ( w czasie zabawy zachęcać je, by naśladowało  odgłosy zwierząt, warkot silnika,  chuchanie
 w dłonie, naśladowanie śmiechu itp.).

 

6. Warto wprowadzić system motywacyjny ( oparty na nagrodach), np. pieczątki na dłoni, kropki w specjalnej tabelce motywacyjnej.

 

7. Należy pamiętać o zasadzie małych kroków. Ćwiczenia wykonujemy w wolnym tempie, ale rytmicznie. Każdy zestaw powtarzamy 3 –5 razy, zwiększając stopniowo tempo
i liczbę.

8. Rozwój mowy nie zależy tylko od sprawności narządów artykylacyjnych, słuchu itp., ale także od sprawności całego ciała, postawy, ruchów rąk, nóg, tułowia ( motoryka duża), dłoni ( motoryka mała), koordynacji tych ruchów itd., dlatego ważne są  także zabawy ruchowe, plastyczne i in. ( można łączyć zabawy ruchowe z ćwiczeniami narządów artykulacyjnych, np. układać tory przeszkód,  dziecko skacze do bazy na jednej nodze, tam  wykonuje ćwiczenie  logopedyczne, do kolejnej bazy czołga się  itp., można ćwiczenia ukrywać i bawić się „w ciepło zimno”  itp.).

 

9. Rodzicu, baw się z dzieckiem ćwiczeniami! Wprowadzaj humor i żart!

 

10. Należy współpracować  z logopedą, zadawać pytania, dzielić się swoimi uwagami.

 

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK: W F

• przygryzanie dolnej wargi górnymi zębami,
• „ czesanie” dolnej wargi zębami,
• dmuchaj na skrawki papieru
• naśladowanie jadącego pociągu, najpierw wolno, potem coraz szybciej powtarzaj: fu, fu, fu,
• naśladowanie silnika maszyny, np. samolotu: wwwww, wu, wu, wu,
• wysuwanie spłaszczonych warg, parskanie
• zabawy z piłeczkami, np. układanie toru lub labiryntu z klocków, przemieszczanie lekkiej piłeczki za pomocą dmuchania,

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK:  K G H

• ziewanie przy szeroko otwartej buzi,

• chuchanie na lusterko, w dłonie,
• dmuchanie przez nos na piórko, watkę ułożone na dłoni lub zawieszone na nitce,
• zdmuchiwanie z czubka języka, umieszczonych tam skrawków papieru,
• śmiech na różne sposoby ( zimą, np. naśladowanie śmiechu Mikołaja, w inne dni śmiechy różnych członków rodziny, np. dziadka, taty, mamy, dziecka itp.): ha, ha, ha, he,he, he, ho, ho, ho, hu, hu, hu, hi, hi, hi,
• „malowanie” językiem sufitu ( podniebienia),
• dotykanie językiem ostatniego zęba na górze,
• płukanie gardła wodą- gulgotanie,
• zlizywanie czubkiem języka z talerzyka miodu/kremu z orzechów itp.
• chrząkanie przy lekko odchylonej głowie,
• zwariowana kura- buzia otwarta, język za dolnymi zębami i naśladujemy kurę: ko, ko, ko.

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK:   T D N

•  zlizywanie oblatu, papieru jadalnego, miodu, kremu z orzechów z wewnętrznej strony górnych zębów/wałeczka dziąsłowego przy szeroko otwartej  buzi,
• liczenie, mycie zębów od wewnątrz,
• „malowanie” językiem sufitu ( podniebienia),
• „ młoteczek”- przybijanie gwoździ młotkiem ( czubek języka) w miejsce za górnymi jedynkami ( szeroko otwarte usta),
• mocne dmuchanie na język przyklejony za górnymi jedynkami, tak by się odkleił ( buzia szeroko otwarta)
• „ winda”- szybkie podnoszenie i opuszczanie języka do zębów, żuchwa nieruchoma
• mlaskanie ssanie cukierków,
• kląskanie językiem, broda nie rusza się,
• śpiewanie wybranej melodii, np. Wlazł kotek…, Wyszły w pole kurki...:  la,la,la,  le,le,le, lo,lo,lo, lu,lu,lu, ly,ly,ly, li,li,li

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSKI:  L

• mlaskanie językiem,
• kląskanie językiem ( naśladowanie konika, broda nieruchoma),
• śpiewanie wybranej melodii, np. Wlazł kotek…, Wyszły w pole kurki...:  d,d,d,d,d ma szerokim uśmiechu,
• wypychanie policzków językiem,
• zbieranie czubkiem języka z talerzyka płatków kukurydzianych lub innych,
• mycie  językiem zębów górnych od wewnątrz,
• „malowanie” językiem sufitu ( podniebienia),
• „ młoteczek”- przybijanie gwoździ młotkiem ( czubek języka) w miejsce za górnymi jedynkami ( szeroko otwarte usta),

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSKI: R

• mlaskanie językiem,
• kląskanie językiem ( naśladowanie konika, broda nieruchoma),

• „malowanie” językiem sufitu w buzi ( podniebienia),

• „młoteczek”- przybijanie gwoździ młotkiem ( czubek języka), uderzanie w miejsce za górnymi jedynkami ( szeroko otwarte usta). Można najpierw uczulić wałeczek dziąsłowy, np. pomasować, posmarować czymś słodkim, zimnym,
• „winda”- poruszanie językiem  raz w górę, raz  w dół przy otwartej szeroko buzi,
• „słonik”- sięganie trąbą- językiem do ostatnich zębów na górze,

• uwrażliwianie czubka języka, np. wydychanie powietrza na czubek języka,
• „ sklejanie pierogów” przygryzanie brzegów języka zębami, lekkie rozciąganie,
• „ wyżymaczka” – przeciskanie języka przez maksymalnie zbliżone do sienie zęby,
• rozwibrowywanie czubka języka, np. dmuchanie na pasek papieru przyczepiony
  na czubku języka, zdmuchiwanie skrawków papieru z czubka języka,
• „trzepanie dywanów”- szybkie uderzanie czubkiem języka o górną wargę,
• śpiewanie wybranej melodii, np. Wlazł kotek…, Wyszły w pole kurki...: la,la,la,  le,le,le, lo,lo,lo, lu,lu,lu, ly,ly,ly, li,li,li przy szeroko otwartych ustach,
• naśladowanie zepsutego silnika traktora/samochodu: tlt, tll,tll,tll (mocne akcentowanie głoski t,  wypowiadanie zbitek głosek najpierw cicho, potem coraz silniej).

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK SZEREGU CISZĄCEGO: Ś Ź Ć DŹ

• uśmiech- dzióbek
• uśmiech- ryjek
• powtarzanie samogłosek: E-U, I-O
• dmuchanie na wiatraczki, piórka, skrawki papieru, papierowe łódki na wodzi itp.

• mycie dolnych zębów od wewnątrz,
• przesuwanie czubka języka w tył za dolnymi zębami, przy otwartych ustach,
• koci grzbiet- czubek języka zaczepiony za dolne zęby, środek wędruje ku górze,
• mlaskanie ( można wykorzystać cukierek pudrowy, żelek, który kładzie się
  na środku,

 języka, dziecko mlaska tak, by cukierek dotykał  podniebienia),

• naśladowanie śmiechu na różne sposoby: ha, ha, ha, he,he, he, ho, ho, ho, ku, hu, hu, hi, hi, hi, na przemian cicho- głośno,
• tworzenie koszyczka/ miseczki,
• stymulowanie środka języka, np. dociskanie chrupka języka do podniebienia,

 

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK SZEREGU  SYCZĄCEGO: S Z C DZ

• uśmiech- dzióbek
• uśmiech- ryjek
• uśmiech „od ucha do ucha” przy zamkniętych ustach, z widocznymi zębami ( zęby złączone),
• powtarzanie głosek: E-U, I-O
• dmuchanie wiatraczków, gra w piłkę nożna np.  kuleczką styropianową ( przy wykorzystywaniu słomek należy zwrócić uwagę, by słomka była ułożona na środku ust)

• język szuflada- przy otwartej buzi – język jest wysuwamy i wsuwamy do buzi,
• mycie  językiem dolnych zębów od wewnątrz (można uwrażliwiać miejsca używając np. miodu, delikatnego masażu, soku z cytryny)
• liczenie dolnych zębów,
• język piłeczka- język skacze raz do góry, raz na dół- za zębami,
• otwieranie i zamykanie buzi z językiem za dolnymi zębami,
• uwrażliwianie czubka języka, np. masowanie szczoteczką do zębów,
• śpiewanie wybranej melodii, np. Wlazł kotek…, Wyszły w pole kurki...:  t,t,t,t,t,t… ( zęby powoli zbliżają się do siebie).

 

 

ZESTAW ĆWICZEŃ MAJĄCYCH NA CELU WYWOŁANIE PRAWIDŁOWEJ ARTYKULACJI GŁOSEK SZEREGU SZUMIĄCEGO: SZ Ż CZ DŻ

• uśmiech- dzióbek
• uśmiech- ryjek
• E-U, I-O
• dmuchanie wiatraczków, gra w piłkę nożna np.  kuleczką styropianową , dmuchanie baniek mydlanych,
• trzymanie ustami kredkę, szpatułkę przez 10-15 sekund,
• uwrażliwianie czubka języka, np. masowanie szczoteczką do zębów,

• mycie/ liczenie górnych zębów od wewnątrz,
• malowanie podniebienia- przesuwanie szerokiego języka od przednich zębów w stronę gardła,
• język młotek- język uderza czubkiem  w "magiczne miejsce", czyli wałek dziąsłowy za

górnymi zębami

• wymawianie głosek: TDN przy szerokim uśmiechu,
• śpiewanie wybranej melodii, np. Wlazł kotek…, Wyszły w pole kurki...:  la,la,la,  le,le,le, lo,lo,lo, lu,lu,lu, ly,ly,ly, li,li,li.

 

 

SEPLENIENIE MIĘDZYZĘBOWE

          Ważne! Dzieci, u których występuje wymowa międzyzębowa [podczas mówienia język wysuwa się między ząbki] powinny wykonywać tylko ćwiczenia, podczas których języka przemieszcza się wewnątrz jamy ustnej.

• wolny, swobodny wdech nosem, długi, powolny wydech ustami,
• dmuchanie wiatraczków, piórek, piłeczek styropianowych, np. dmuchanie do bramek, celu, dmuchanie łódeczek w czasie kąpieli itp. Można dmuchać przez słomkę, ale nie powinna być przygryzana zębami,
•   dmuchanie w rozwijany gwizdek, bańki mydlane,
•   zasysanie i przenoszenie przy pomocy słomki konfetti lub innych małych przedmiotów,

• uśmiech- ryjek z warg,
• uśmiech- dzióbek,
• wciąganie policzków

• wymawianie wyraziste- E-U, I- O,
• mycie dolnych zębów od wewnątrz, można zęby posmarować tym, co dziecko lubi, np. nutellą, miodem,
• język piłeczka- skacze raz do góry, raz opada ( za zębami)
• zwariowana kura- buzia otwarta, język za dolnymi zębami i naśladujemy kurę: ko, ko, ko,
• liczenie dolnych zębów,
•   ,,młotek”- stukanie czubkiem języka w wałek dziąsłowy,

 ,,malowanie sufitu”- oblizywanie podniebienia czubkiem języka

• wymawianie, śpiewanie wyrazów, fraz z głoskami [t], [d], [n], [l] w nagłosie ( na początku).
•   cmokanie, ssanie i kląskanie, np.    ,,konik”- kląskanie,  ,,odrywanie” języka od podniebienia (jakby się ssało cukierka), oblizywanie językiem okrągłego lizaka przy zamkniętych ustach,

• ćwiczenia języka – ćwiczenie z oporowaniem ( język siłuje się ze szpatułką/ łyżką- buzia otwarta, język wysunięty z buzi- horyzontalnie; szpatułkę przykładamy do czubka  języka, język  musi się napiąć, aby  rodzic nie mógł,przy pomocy szpatułki, wepchnąć go do jamy ustnej- liczymy 3/5sekund i język wraca do buzi i przykleja się do podniebienia),
•   przytrzymywanie Cheerios czubkiem języka, tuż za górnymi zębami, czubek języka w otworze, zęby zamknięte i wytrzymanie w tej pozycji jak najdłużej,

 

SEPLENIENIE BOCZNE

• szeroki- wąski język-  ćwiczymy naprzemiennie
• rurka z języka-szeroki język- ćwiczymy naprzemiennie ( rurka- z języka wysuniętego tuż przed zęby tworzy się rurkę, wspomagając utami zaokrąglonymi
   w głoskę u)
• rynienka- język lekko wysunięty przed zęby, wspomagamy dziecko patyczkiem kosmetycznym ułożonym pośrodku języka, lekko naciskamy
• koszyczek- język w jamie gębowej lub tuż przed, lekko naciskamy opuszkiem palca ( w rękawiczce) na środkową część języka, prosimy, by dziecko uniosło  brzegi języka ku górze

 

MOWA BEZDŹWIĘCZNA

• wolny, swobodny wdech nosem, długi, powolny wydech ustami
• wykonywanie wydechu z wymawianiem głoski s raz głośniej raz ciszej,
• dmuchanie baniek mydlanych, na watki, piórka itp
• parskanie, cmokanie wargami, mruczenie różnych melodii,
• gra na grzebieniu, harmonijce ustnej,
• nadymanie policzków, wstrzymywanie powietrza zakończone silnym parsknięciem, inna wersja wolne wypuszczanie powietrza,
• przesadne wymawianie samogłosek: a-i-o-e-u-y,
• opuszczanie i unoszenie żuchwy, ruchy żuchwy na boki, do przodu, do tyłu
• przeciskanie języka przez zbliżone do siebie zęby
• oblizywanie warg, zębów ( buzia szeroko otwarta)
• wysuwanie szerokiego języka z buzi bez dotykania zębów ( buzia szeroko otwarta)
• kląskanie językiem: czubkiem, środkiem

ĆWICZENIA SŁUCHOWE:

• wsłuchiwanie się w odgłosy otoczenia: rozpoznawanie, nazywanie ( w domu,
   na ulicy, w lesie)

 

WYMOWA NOSOWA GŁOSEK

          U zdrowych dzieci nosowanie często wynika z niedostatecznej sprawności podniebienia miękkiego, oto więc kilka ćwiczeń, które pomogą poprawić ruchomość tego narządu i wpłyną na jakość wymowy.

 

• swobodne oddychanie z otwartą buzią,  spoglądanie  na podniebienie miękkie
  w lusterku – należy powiedzieć „a” i zobaczyć, jak się unosi (ćwiczenie ma uświadomić dziecku, nad czym pracuje),
•  oddychać głęboko tylko nosem przy zamkniętej buzi,
•  oddychać głęboko z otwartą buzią przy zaciśniętych skrzydełkach nosa,
• oddychać przy szeroko otwartej buzi tak, żeby powietrze wchodziło TYLKO przez nos, a wychodziło TYLKO przez usta – ruchy podniebienia miękkiego obserwujemy w lusterku,
•  ziewanie przy nisko opuszczonej szczęce, język leży swobodnie na dnie jamy ustnej,
•  kaszlanie przy wysuniętym na zewnątrz języku,
•  chrapanie na wdechu i na wydechu,
• nabieranie w policzki powietrza przy wysuniętym  języku na zewnątrz,
•  picie napojów przez słomkę (próbujemy wciągać tak dużo płynu, jak się da, żeby się nie zachłysnąć),
• zasysanie słomką przedmiotów (skrawków papieru, kulek styropianu itp.)
  i przenoszenie ich na inne (najlepiej dość odległe) miejsce, np. z jednego końca stołu na drugi,
•  śmiech na różne sposoby ( zimą, np. naśladowanie śmiechu Mikołaja, w inne dni śmiechy różnych członków rodziny, np. dziadka, taty, mamy, dziecka itp.): ha, ha, ha, he,he, he, ho, ho, ho, ku, hu, hu, hi, hi, hi,
• wąchanie (wciągamy powietrze jak najdłużej- jeden raz albo wciągamy kilka razy krótko raz za razem – np. jak pies, który węszy),

• zwariowana kura- buzia otwarta, język za dolnymi zębami i naśladujemy kurę: ko, ko, ko.

 

                                                                         Opracowała: Katarzyna Kowaluk

 

 

 

 

Obraz autorstwa:<a href="https://pl.freepik.com/darmowe-wektory/recznie-rysowana-kolekcja-scen-terapii-mowy_21075466.htm#page=2&query=logopeda&position=35&from_view=keyword&track=ais&uuid=7c288842-5870-4e4a-bae5-0deedcd2b0cd">Obraz autorstwa pikisuperstar</a> na

 

 

 

RODZICE MOGĄ WSPIERAĆ ROZWÓJ MOWY SWOICH DZIECI

CO O WARTO WIEDZIEĆ O ROZWOJU MOWY DZIECKA?

ROZWÓJ MOWY DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM- okres swoistej mowy dziecięcej (od 3-7 roku życia)

Dziecko w wieku 3 lat porozumiewa się prostymi zdaniami z otoczeniem. Jego mowa jest 
w pewnym stopniu ukształtowana, nie jest jednak pozbawiona błędów, np. wyrazy są skracane, głoski przestawiane, a grupy spółgłoskowe uproszczane. Rozwój  nadal trwa. Dziecko  trzyletnie mówi chętnie i dużo, zadaje pytania. Wymawia wszystkie  samogłoski ( a, o, e, i, u, y, ą, ę), jednak mogą występować jeszcze wymiany głosek, np. a-o, e-a, i-y oraz spółgłoski: p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, l, li, ś, ź, ć, dź, j, k, ki, g, gi, ch. W tym wieku pojawiają się głoski s, z, c, dz. Chociaż dziecko umie już poprawnie wypowiedzieć  dużo głosek w izolacji, w mowie potocznej może je nadal zastępować głoskami łatwiejszymi. Najczęściej s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż są zastępowane przez zmiękczone odpowiedniki: ś, ź, ć, dź; r wymawiane jest jako l lub j, zamiast f może pojawiać się  chi odwrotnie. Niemówiący 3-latek nie jest normą

Dziecko w wieku 4 lat  wymawia s, z, c, dz, nie powinno już zamieniać ich na ich zmiękczone odpowiedniki.  Pojawiają się głoski sz, ż, cz, dż, ale  dziecko  zamienia je jeszcze na s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź oraz głoska r, choć jej brak nie powinien jeszcze niepokoić. Czterolatek potrafi mówić 
o przeszłości i przyszłości, zadaje mnóstwo pytań. 

Dziecko w wieku 5 lat wymawia sz, ż, cz, dż, r. Potrafi je bezbłędnie powtórzyć, ale w mowie spontanicznej mogą nadal być zastępowane przez s,z, c, dz. Głoska r powinna być wymawiana, ale często pojawia się dopiero w tym okresie. Mowa  pięciolatka powinna być zasadzie zrozumiała,   a tworzone teksty wielozdaniowe. Wypowiedzi uwzględniają kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo – skutkowe. Dziecko potrafi wyjaśnić znaczenie słów, opisać cechy przedmiotów. 

Dziecko w wieku 6 lat powinno już prawidłowo wymawiać wszystkie głoski,  nawet te najtrudniejsze do opanowania czyli głoski sz, ż, cz, dż oraz r. Sześciolatek powinien umieć porównywać oraz klasyfikować przedmioty pod względem wielkości, kształtu, koloru itp. Ponadto  powinien dokonywać analizy i syntezy słuchowej wyrazów o prostej budowie fonetycznej, wyodrębniać głoski na początku, na końcu i w środku wyrazu, samodzielnie wymyślać wyrazy rozpoczynające się na daną głoskę, wyklaskiwać ilość sylab w wyrazie. 

Dziecko w wieku 7 lat  powinno mieć  utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz  opanowaną technikę mówienia.

    Należy pamiętać, że rozwój mowy nie u wszystkich dzieci przebiega jednakowo. U jednych szybciej,  u innych zaś wolniej, co przejawia się późniejszym osiąganiem kolejnych etapów nabywania  mowy i wolniejszym, a bywa, że  z trudnościami, przyswajaniem  wymowy różnych głosek. U dzieci w wieku przedszkolnym mogą pojawiać się zaburzenia i opóźnienia rozwoju mowy (wymowa charakterystyczna dla wcześniejszych okresów życia dziecka). Najczęściej  występującą wadą wymowy jest dyslalia- zaburzenie mowy, które polega na utrudnionej artykulacji niektórych głosek. Istnieją różne rodzaje dyslalii, a objawy uzależnione są od formy dysfunkcji. Jej przyczyną mogą tkwić w nieprawidłowościach w budowie aparatu mowy, zaburzeniach słuchu 
lub niewłaściwych wzorcach mowy w środowisku dziecka.

Najczęściej pojawiające się zaburzenia mowy ( dyslalie):

seplenienie/sygmatyzm-  nieprawidłowa realizacja głosek [ś, ź, ć, dź], [s, z, c, dz], [ sz, ż, czy, dż],
np. zastępowanie głosek [sz, ż, cz, dż] przez szereg [s, z, c, dz] - ( parasygmatyzm) lub nieprawidłowa realizacja  głosek szeregu [ s, z, c, dz]  lub innego wynikająca z
  niepoprawnego ułożenia w języka w czasie wymowy - seplenienie międzyzębowe, boczne 
 i in.
reranie – nieprawidłowa realizacja głoski [r],
ubezdźwięcznianie – głoski dźwięczne wymawiane są bezdźwięcznie, bez drgań więzadeł głosowych, np. Pal lalek. ( zamiast: Bal lalek.) i in.

    Poziom  rozwoju mowy  dziecka zależy od różnych czynników. Do najważniejszych należą: rozwój psychofizyczny,  wpływ środowiska i odpowiednia symulacja. 
    W przypadku wystąpienia zaburzeń i opóźnienia rozwoju mowy należy jak najwcześniej  rozpocząć terapię logopedyczną. 
    Wczesne rozpoznanie potrzeb logopedycznych dziecka i sprawnie przebiegająca terapia mogą znacznie skrócić jej trwanie.  Należy pamiętać, że praca logopedyczna 
z dzieckiem jest indywidualnie dostosowana do jego wieku i potrzeb, dlatego dla najmłodszych dzieci jest ona przede wszystkim zabawą. Zabawą nakierowaną na stymulowanie rozwoju mowy. 
W przypadku starszych dzieci również warto nadawać ćwiczeniom logopedycznym  formę gier
 i zabaw, to uatrakcyjnia zajęcia i mobilizuje dzieci do ćwiczeń.

     Wielką rolę w skuteczności terapii odgrywają także rodzice dziecka. Ich zadaniem jest utrwalanie nabytych umiejętności, systematyczna praca z dzieckiem i wykonywanie zaleconych przez logopedę ćwiczeń. Jeżeli rodzic będzie sumiennie i systematycznie pracował w domu 
z dzieckiem, efekty terapii będą prędzej widoczne.

JAK POMAGAĆ DZIECKU W DOMU?
RODZICU:
Zwracaj uwagę na podstawowe czynności życiowe takie jak: oddychanie, gryzienie, żucie, połykanie- te codzienne  i naturalne czynności mają duży wpływ na  rozwój mowy Twojego dziecka,
WAŻNE JEST, BY:
OBSERWOWAĆ SPOSÓB ODDYCHANIA DZIECKA ( prawidłowy sposób oddychania: WDECH NOSEM- WYDECH NOSEM PRZY ZAMKNIĘTEJ BUZI)
ZACHĘCAĆ DZIECKO DO ZJADANIA POKARMÓW TWARDYCH ( NP. SKÓREK 
OD CHLEBA ( ćwiczenie żuchwy)
OGRANICZYĆ KORZYSTANIE Z BUTELEK Z DZIÓBKAMI I RURKAMI ( mogą przyczyniać się do utrzymywania niemowlęcego sposobu połykania, wad zgryzu, seplenienia międzyzębowego i in. 
Rozmawiaj z dzieckiem, czytaj mu bajki. Włączaj je w narrację: zadawaj pytania, zagadki.
Mów do dziecka  prostymi, krótkimi zdaniami.
Staraj się nie wyręczać dziecka w mówieniu, w  wypowiadaniu życzeń, czy opowiadaniu wrażeń. Pozostaw mu swobodę w doborze słów. Staraj się prowokować dziecko 
do  wypowiedzi.
Gdy dziecko mówi po swojemu, powtarzaj po nim tę samą treść w poprawionej gramatycznie formie.
Mów  do dziecka poprawnie pod względem gramatycznym, staraj się unikać zdrobnień.
Prowadź wspólne, proste zabawy podczas codziennych czynności,  np. w czasie jazdy samochodem, spaceru, mycia się, wspólnych zająć w domu:
Zachęcaj dziecko do naśladowania odgłosów otoczenia, samemu dając przykład,
Rozwijaj zabawy o dodatkowe aktywności, np. można  łączyć wydawanie różnych dźwięków i naśladowanie odgłosów z ruchami rąk i całego ciała, 
Organizuj wspólne "zabawy buzią": dmuchanie baniek mydlanych, nadmuchiwanie gumowych zabawek, gwizdanie, nadymanie policzków, parskanie, syczenie , robienie „głupich minek” przed lustrem.
Dostrzegaj osiągnięcia dziecka w zakresie rozwoju mowy  i innych umiejętności i chwal je za to.  Doceniaj także starania,  które podejmuje, by osiągnąć kolejne umiejętności, wykonać udane ćwiczenie, wypowiedzieć nowy wyraz, odpowiedzieć na pytanie  itp.
obserwuj swoje dziecko, jeżeli dostrzeżesz, coś, co Cię niepokoi, porozmawiaj 
z nauczycielem, specjalistą lub  lekarzem. 

    
ZABAWY I ĆWICZENIA WSPIERAJĄCE ROZWÓJ MOWY DZIECKA

    Zabawa jest jedną z najważniejszych aktywności w rozwoju każdego dziecka. Umożliwia mu możliwa poznawanie świata, rozwijanie się oraz nabywanie rozmaitych umiejętności. Dobrze dobrana zabawa jest doskonałym narzędziem w terapii logopedycznej. Motywuje dziecko
 do mówienia, ćwiczeń, sprawia, że dziecko jest zrelaksowane i spokojne, chętniej  podejmuje różne wyzwania terapii.

COŚ DLA ODDECHU
„Huśtawka dla lali/misia” ( dziecko leży  na plecach na brzuchu kładzie sobie lalę/misia, nabiera głęboki, wolny wdech nosem, stara się, by z brzucha zrobił się balonik, następnie wolno, płynnie wypuszcza powietrze; lalka/miś przy wdechu unoszą się, a opadają przy wydechu; wersje: wdech nosem-wydech nosem, wdech nosem- wydech ustami).
Granie na organkach, piszczałkach.
Chłodzenie „gorącej zupy” – po swobodnym, głębokim wdechu- długi, ciągły wydech/dmuch.
Dmuchanie na piórka, np. zdmuchiwanie  nosem z dłoni lub dmuchanie utami na piórko, tak by nie spadło na ziemię.
Naśladowanie syreny – „ eu-eu- eu”, „ au-au-au” – na jednym wydechu.
Zabawy ze słomkami:

 „Gotowanie wody”. Dzieci dmuchają przez rurkę zanurzoną w wodzie tak, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza na jej powierzchni. Muszą dmuchać długo, krócej, jak najkrócej, słabo, mocno, bardzo mocno, woda gotuje się, kipi.
Puszczanie baniek mydlanych ( należy zwrócić uwagę, by dziecko nabierało powietrze nosem).
Dmuchanie na plastikowe mini zabawki na kółkach, z taką siłą, aby mogły się przemieszczać. ( można dmuchać bez słomki)
„Kolorowe obrazy”-  ( na kartce  papieru robimy  kleks, na który dziecko dmucha 
przez słomkę, można narysować twarz, zrobić kleksy na linii włosów, a dziecko robi fryzurę z kleksów). 
„Mecz piłkarski”-  dmuchanie piłeczki pingpongowej za pomocą słomki do bramki,
Rodzic mówi: „Siedzą kury w kurniku, liczą jaja do szyku…” Rodzic i dziecko nabierają powietrze nosem i wspólnie  na wydechu liczą: „ Pierwsze jajo, drugie jajo, trzecie jajo…” lub liczenie wron „Jedna wrona bez ogona, druga wrona bez ogona ...”( liczycie tyle, ile starczy powietrza z wydechu) i in.

COŚ DLA GŁOSU
Wymawianie samogłosek [a], [o], [u], [e], [y], [i]. Najpierw pojedyncze samogłoski, potem przedłużone dźwięki. Na jednym wydechu z taką samą siłą wymawianie trzech samogłosek: [aou], a następnie [eyi].W pozycji leżącej dzieci wymawiają połączenia mmmaaa, mmmooo, mmmuuu.Wymawianie krótkiego zdania szeptem, półgłosem, głosem pełnym i krzycząc.
Dziś w operze wielki konkurs! Udział wezmą znani i lubiani śpiewacy – lalka, miś, lisek, piesek, jeżyk i żyrafa (dowolne zabawki lub maskotki naszego dziecka). Pierwsza na scenę wychodzi lalka, kłania się i śpiewa: AAAAAAAAAAAAA – cichutko, potem coraz głośniej (początkowo śpiewamy razem z dzieckiem, ale zachęcamy je, by samodzielnie wybrzmiewało samogłoskę – aaaaaaaaaaaa. Śpiewa wysokim głosem (naśladujemy samogłoskę wraz z dzieckiem), a potem niskim (śpiewamy razem). Widzowie biją brawo. Ale oto na scenie pojawia się Lisek. Teraz ona zaśpiewa. EEEEEEEEEE (śpiewamy). Nisko, wysoko, nisko, wysoko. Brawo!!! Po nim, kolejno pojawiają się następni artyści
 i śpiewają – o, u, i, y. Kto był najlepszy i wygrał??? Niech dziecko samo zdecyduje.
„Zabawa w echo”- wybieramy się na wycieczkę do lasu lub w góry. Tam można spotkać echo. Zobaczymy, czy zechce z nami rozmawiać! Wołamy aaaaaaaa, echo( dziecko) nam odpowiada: aaaaaaaaaaa (głośno) – aaaaaaaaa (cicho). Teraz wykrzykujemy inne samogłoski . Następnie wołamy MAA. Echo nam odpowiada maamaamaa (głośno) – maamaamaa (cicho). I kolejno – mee, moo, muu, mii, myy – najpierw głośno, potem cicho, jak to echo.
Uczymy dzieci również akcentowania siły głosu. np. „Kołysanka dla misia” Aaaaaaaaaaaaa, Ooooooooooooo, Eeeeeeeeeeeeeee (śpiewane na melodię „Aaaa , kotki dwa…”)
Co mówią zwierzaki? - dzieci ilustrują ruchem, gestem treść wierszyka, dorosły recytuje cały wiersz, dzieci uzupełniają wypowiadając np. „kle, kle, kle”, „kum, kum, kum”.
Co mówią zwierzaki?
Co mówi bocian, gdy żabę zjeść chce? Kle kle kle
Co mówi żaba, gdy bocianów tłum? Kum kum kum
Co mówi kaczka, gdy jest bardzo zła? Kwa kwa kwa
Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał? Miau miau miau
Co mówi kura, gdy znosi jajko? Ko ko ko
Co mówi kogut, gdy budzi w kurniku? Ku ku kukuryku
Co mówi koza, gdy jeść jej się chce? Mee mee mee
Co mówi krowa, gdy brakuje jej tchu? Mu mu mu
Co mówi wrona, gdy wstaje co dnia? Kra kra kra
Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał? Hau hau hau
Co mówi baran, gdy jeść mu się chce? Bee bee bee
Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce? Nic! Przecież ryby nie maja głosu.

ROZGRZEWKA BUZI I JĘZYKA

Ćwiczenia żuchwy ( szczęki dolnej):
Opuszczanie i unoszenie dolnej szczęki.
 Wymawianie szerokiego [a] i „przechodzenie” do wymawiania [a] połączonego z głoską [s].
Zabawa „Grzebień”. Dzieci zakładają dolne zęby na górną wargę i poruszają nimi. Potem cofają żuchwę. Następnie zakładają górne zęby na dolną wargę i brodę i poruszają nimi.
Naśladowanie  ziewania, dzieci wykonują przy tym ruchy rąk, przeciągając się, wyginając. Głęboki wdech nosem i wydech ustami z jednoczesnym wymawianiem głoski [a]. Tak samo wymawiamy [o], [u].
Wykonywanie ruchów żucia.
Ćwiczenia warg:
Posyłanie uśmiechów: szeroki uśmiech „ od ucha do ucha”, uśmiech z widocznymi ząbkami.
Udawanie rybki- usta ściągnięte w lekki dzióbek, otwierają się i zamykają.
Powtarzanie samogłosek, wargi są mocno ściągnięte [a]-[o], [e]-[o], [u]-[i],[a]-[u] 
oraz całego ciągu: [a], [e], [o], [u], [i], [y].
Smutaski i śmieszki- kąciki warg opadają w dół, następnie na buzi pojawia się szeroki uśmiech ( usta zamknięte).
„ Złośnica”- zaciskanie warg i puszczanie. 
Posyłanie całusków mamie/tacie ( motywujemy dziecko, by poruszały się tylko wargi, zęby powinny być zamknięte, lecz nie zaciśnięte)
Groźny pies – naśladujemy złego psa – unosimy górną wargę, pokazujemy zęby. Dzieci mogą również naśladować warczenie psa.
 Układanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną. 
„Ryjek świnki”- wargi wysunięte do przodu. 
„Kładziemy ołówek na półkę” - na górnej wardze położenie ołówka i jak najdłużej utrzymanie go w tej pozycji.
Wargi rysują-  dziecko wysuwa wargi do przodu, tworzy dzióbek- rysuje kółeczka- wykonuje nim kuliste ruchy, następnie  rysuje kreskę poziomą–  wargi ściągnięte w dzióbek przesuwają się w prawo i w lewo, teraz  kreska pionowa – dzióbek z warg przesuwa się 
w górę i w dół. 

Ćwiczenia języka:
„ Język leży, język wstaje”- dziecko wykonuje ruchy języka: dół ( za dolnymi zębami)-  góra ( za górne zęby)-  język znajduje się w jamie ustnej, powinien być szeroki; buzia lekko otwarta.
„Kotek pije mleczko”- dziecko naśladuje mlaskanie.
„Chodź piesku”- dziecko cmoka i udaje, że przywołuje pieska.
„Pyszny cukierek”- dziecko udaje, że ssie cukierka ( może też ssać landrynkę, żelka).
„ Zmęczony konik”- dziecko kląska ( zachęcamy, by nie ruszało żuchwą), mówimy, że konik jest zmęczony, zwalnia, zatrzymuje się ( język zatrzymuje się na podniebieniu).
„ Język malarz”- dziecko czubkiem języka „nabiera farby” za dolnymi zębami- ruchy czubka języka- kręcenie, ruchy na boki, następnie unosi szeroki język do góry- przesuwa  po podniebieniu w głąb jamy ustnej i z powrotem ( maluje starannie, w jednakowym rytmie);  można robić wzorki, np. kropki na podniebieniu itp.
„ Lubię wszystkie ząbki”- dziecko, ułożony za dolnymi zębami język, unosi do góry, tak, by dotknął wszystkich górnych zębów ( „ przywitał się z nimi).
Pyszny cukierek – dziecko wypycha językiem  raz jeden policzek, raz drugi, udaje, że ma
 w buzi landrynkę ostrym czubkiem języka, udając, że trzymają w buzi landrynkę, można sprawdzić twardość „ cukierka” dotykając policzek palcem.
„ Szorowanie sufitu” lub „Kołysanka”- szorowanie szerokim językiem podniebienia 
w lewo i w prawo ( język jest cały czas przyklejony do podniebienia).
„ Czyszczenie sufitu”- dziecko ma ściągnąć, przyklejony do podniebienia ( przez rodzica), w części przedniej i środkowej, kawek papieru do jedzenia lub oblatu ( dziecko wykonuje ruchy szerokiego języka w przód i w tył, w prawo, w lewo)
„ Tor saneczkowy”- dziecko układa szeroki język na dnie jamy ustnej, następnie unosi brzegi języka do podniebienia  ( pośrodku powinna utworzyć się rynienka”
„Od Murzynka do miseczki”- dziecko wznosi szeroki język na wargę górną, następnie opuszcza go w dół z utworzoną miseczką.

Ćwiczenia podniebienia miękkiego:
Wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej ( dziecko może udawać śpiącego kotka, lalkę).
,„Chrapanie” na wdechu i wydechu ( naśladowanie śpiącego niedźwiedzia).
Płukanie gardła ciepłą wodą.

„Pogubione kropeczki”- dziecko bierze  w usta rurkę, przykłada do kawałków papieru 
i wciąga powietrze tak, by przyssały się  do rurki, po czym przenosi je na np. narysowany obrazek biedronki, kubeczka itp.
Wymawianie  sylab: ga, go, ge, gu, gy, gi, gą, gę, ka, ko, ke, ky, ki, ku, ak, ok, ek, ik, yk, uk…
  Energiczna wymowa połączeń głosek: aga, ogo, ugu, eke, yky, ygy, iki, Igi, ago, egę; 
kuk, ugu, oko, uk – ku, ug – gu.
Głębokie oddychanie przez jamę ustną przy zaciśniętych nozdrzach i przez jamę nosową, przy zamkniętej jamie ustnej.
Naśladowanie kaszlu.

 Ćwiczenia policzków: 
 „ Gruby miś”- nadymanie policzków.
„ Chudy zajączek”- wciąganie policzków.
„ Zabawa misia i zajączka” - naprzemiennie „ gruby miś” – „ chudy zajączek”.
Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej,  powolne wypuszczanie powietrza.
Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę.

BAJKI ARTYKULACYJNE

„Miś idzie na spacer”

Dzisiaj wasze języczki będą misiem Uszatkiem, a wasza buzia jego domkiem. Miś obudził się wcześnie rano - przeciągnął się i trochę poziewał. Zrobił poranną gimnastykę - kilka podskoków (unoszenie języka na górny wałek dziąsłowy przy szeroko otwartych ustach), troszkę pobiegał (wypychanie językiem policzków). Na śniadanie zjadł słodki miód (oblizywanie warg). Potem umył ząbki (oblizywanie językiem górnych zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych, a następnie otwartych ustach).Wyjrzał przez okno (wysuwanie szerokiego języka na zewnątrz jamy ustnej). Zobaczył Zosię i Jacka. Przesłał im całuski (cmokanie ustami - naśladowanie posyłania całusków). Dzieci zaprosiły go na spacer do lasu.

„Spotkanie z Babą Jagą”

„Miotełka Baby Jagi” wysprzątała dom. Nasz języczek – miotełka wyczyści naszą buzię. Otwieramy buzię szeroko. Miotełka czyści sufit (język przesuwa się w stronę podniebienia i policzków po wewnętrznej stronie). Podłoga też jest brudna, więc miotełka myje ją dokładnie (język kręci się na dnie jamy ustnej). Trzeba umyć też okna (język wędruje po wewnętrznej i zewnętrznej stronie zębów).Zostały jeszcze brudne miejsca (język wykonuje czynności podwijania za dolnymi zębami i wywijania za zębami górnymi).Baba jaga poczęstowała nas sokiem z cytryny, robimy „kwaśne miny”, uśmiechamy się i machamy Babie Jadze na pożegnanie.

„Języczek – gimnastyczek”

Języczek wychodzi z buzi, wita się z brodą, z kącikami ust i z nosem (czubek języka wznosi się nad górną wargę). Spróbujmy językiem przykryć całą górną wargę, tak, jak pokazuję. Nasz język robi się teraz wąski jak palec i szeroki, jak łopata. Otwieramy buzię, języczek zwiedzi jej środek, przesuwamy język po suficie (podniebieniu), po ścianach (policzkach). Zobacz, jakie kulki robią się na policzkach! Teraz opuść język i przesuwaj go po podłodze (dnie jamy ustnej) . Języczek zwiedza ząbki (dotyka kolejno poszczególnych zębów górnych i dolnych). Cieszy się, ze mógł zrobić trudne ćwiczenie i naśladuje wesołego konika (klaskania), który biega po łące. Zmęczył się i opada na dół (język na dnie jamy ustnej, żuchwa opuszczona). Pora na coś słodkiego. Spróbujemy ustami
 i językiem jeść owocową herbatkę ze spodka.

„Osiołek” 
Na polanie bardzo smacznie spał sobie osiołek (chrapanie). Gdy nastał ranek, osiołek się zbudził, bardzo szeroko otworzył swoją buzię i ziewnął (ziewamy). Nagle poczuł się  głodny. Nabrał więc sporo trawy do pyska (otwieranie i zamykanie buzi) i dokładnie  zaczął ją żuć (żucie). Po swoim śniadaniu osiołek oblizuje ząbki żeby były czyste, każdy ząbek po kolei (przesuwamy językiem po zębach). Jedno źdźbło przykleiło się do podniebienia, trzeba je koniecznie oderwać (przesuwamy językiem po podniebieniu). Osiołek po swoim jedzeniu biega po polanie (kląskanie), a ruchy te naśladuje język –  raz w górę (język do nosa). Raz w dół (język na brodę, buzia szeroko otwarta). Zmęczony osiłek podchodzi do strumyka i pije wodę (język zwinięty w rurkę). Przed nocnym spaniem osiołek dokładnie myje każdy ząbek (język przesuwamy po wewnętrznej i zewnętrznej ścianie zębów) oraz policzki (językiem przesuwamy po wewnętrznej stronie policzków).

COŚ DLA SŁUCHU ( SŁUCHU FONEMATYCZNEGO)

Cisza pełna dźwięków- dziecko wsłuchuje się w ciszę i „wyłapuje” dźwięki z otoczenia np. tykanie zegara, warkot samochodów itd.,
Rodzic naśladuje naśladuje różne głosy, np. zwierząt, urządzeń domowych – dziecko ma odgadnąć, co to jest.
 Różnicowanie dźwięków mowy [s] – [z]- naśladujemy odgłosy węża i muchy, dziecko rozpoznaje, następnie dziecko naśladuje te odgłosy. wykorzystać można zabawki przedstawiające muchę (zzzzzz) i węża (ssss). 
Różnicowanie długości dźwięków. Potrzebne: gwizdek i paski papieru: długi i krótki. Demonstrujemy dzieciom gwizdanie długie i krótkie. Następnie gwiżdżemy w różny sposób. Zadaniem dzieci jest pokazanie odpowiedniego paska papieru. 
Ćwiczenia z sylabami:
Wymawiamy różne wyrazy, dzieci układają tyle klocków, ile jest sylab w wyrazie. Ćwiczenie rozpoczynamy od wyrazów dwusylabowych, potem przechodzimy do wyrazów wielosylabowych. 
Zabawa „Jak kończy się wyraz?”.- Rodzic mówi pierwszą sylabę  wyrazu i pokazuje obrazek, dziecko  dopowiada brakującą część wyrazu ( można bawić się w tę zabawę przy wspólnym czytaniu książki z ilustracjami, wykorzystując zabawki zamiast obrazków itp.
„ Nowe wyrazy” -  Rodzic mówi pierwszą sylabę wyrazu, dziecko dodaje swoją, tak , by powstał nowy wyraz ( w zabawie można wykorzystać piłką, którą rzucamy dziecku, by dokończyło wyraz).
Zabawa w „ Ka-” lub „ Sklep”- dziecko podaje wyrazy, których nazwy zaczynają się 
na sylabę ka- ( np. rozgląda się po pokoju, garażu, ogrodzie itp.; bawimy się w sklep- dziecko ma kupić przedmioty, których nazwy zaczynają się na wskazaną sylabę, np. kapusta, kalarepa, kalafior itp.)
Ćwiczenia z głoskami:
 Wyszukiwanie w otoczeniu przedmiotów, których nazwa rozpoczyna się od danej głoski,
 w nazwie, których jest określona głoska albo kończy się daną głoską ( można się w to bawić np. w casie jazdy samochodem).

Aktywizowanie motoryki dużej i małej w pracy nad rozwojem mowy dziecka- wierszyki 
z pokazywaniem, rysowaniem, rymowanki

Gimnastyka
Prawą nogą wypad w przód
i rączkami zawiąż but.
Powrót, przysiad, dwa podskoki,
w miejscu bieg i skłon głęboki.
Wymach rączek w tył, do przodu
i rannego nie czuć chłodu.

Części ciała
Rączki robią klap, klap, klap (klaszczemy w dłonie)
Nóżki robią tup, tup, tup. (tupiemy nóżkami)
Tutaj swoją główkę mam (pokazujemy na głowę)
I po brzuszku bam, bam, bam. (klepiemy się po brzuszku)
Buzia robi am, am, am (naśladujemy mlaskanie buzią)
Oczka patrzą tu i tam. (mrugamy oczkami)
Tutaj swoją główkę mam, (pokazujemy na głowę)
I na nosku sobie gram. (naśladujemy grę na trąbce)

Burza
Pada deszczyk, pada, pada (uderzamy palcem o podłogę),
coraz prędzej z nieba spada. (przebieramy wszystkimi palcami).
Jak z konewki woda leci (uderzamy całymi dłońmi o podłogę),
A tu błyskawica świeci… (prostujemy się i klaszczemy w dłonie nad głową).
Nagle grzmot !!! (Tupiemy stopami o podłogę).
I od nowa HOP (podskakujemy).

Niedźwiadek
Prawa rączka (wyciągamy prawa rączkę),
lewa raczka (wyciągamy lewa rączkę),
ja jestem niedźwiadek (pokazujemy na siebie).
Prawa nóżka (wyciągamy prawa nóżkę),
lewa nóżka (wyciągamy lewa nóżkę),
a to jest mój zadek (pokazujemy na pupę).
Lubię miodek (głaszczemy się jedna raczka po brzuszku),
kocham miodek (głaszczemy się dwoma raczkami po brzuszku),
ukradnę go pszczółkom (raczki do góry i kręcimy dłońmi – jak wkręcanie żarówek).
Prawą rączką (znów wyciągamy prawą rączkę)
Lewą rączką (wyciągamy lewą rączkę)
a wyciągnę rurką (ruszamy naprzemiennie rączkami w przód).

Kwiatek
W środku koło, na nim płatek,
drugi płatek, trzeci płatek, czwarty płatek,
jeszcze kreska i jest kwiatek.

Kurczątko
Kurczątko z jajeczka się urodziło
Główkę, brzuszek wychyliło
Na dwie nóżki wyskoczyło
Czarne oczka otworzyło
dziobek mały rozchyliło
że jest głodne zakwiliło.

Motyl
Narysuję długi odwłok,
przy nim skrzydło, niby obłok.
Jeszcze jedno skrzydło dam,
Główkę, czółka i ...motyla mam.

 Ryba
Fala jedna, fala druga.
Głowa, płetwy, oko mruga.
Wszyscy teraz chyba wiecie,
że to ryba ma być przecież.

Miś
On uwielbia się objadać-wiesz to nie od dziś!
Rysujemy duże koło, już brzuszek ma miś.
Teraz głowa: mniejsze kółko. Ależ jesteś zuch!
Małe oczy, buzia nosek, to następny ruch.
A na koniec cztery łapki-zrób to tak jak ja.
Nie zapomnij też o uszach, miś je także ma.

W.Chotomska
Kran

Myła ręce jakaś gapa,
kap, kap, kap.
Poszła,a kran dalej kapał,
kap, kap, kap.

Wczoraj kapał i dziś kapie:
kap, kap, kap.
I źle myśli o tej gapie,
kap, kap, kap!

To przez gapę kran ma katar,
kap, kap, kap.
Taki katar to jest strata!
Kap, kap, kap.

Bo te krople- to są grosze,
kap, kap, kap.
Grosz za groszem z wodą poszedł,
kap, kap, kap.

Co tu robić? Gapa nie wie,
kap, kap, kap.
A więc my powiemy gapie:

“Dokręć kran!”
O, już nie kapie!

                                                                                          Opracowała: mgr Katarzyna Kowaluk 

Teksty źródłowe:
I. Michalak-Widera, „Terapeutyczna rola zabawy w kształtowaniu poprawnej mowy 
u osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych” [w:] Forum Logopedyczne, nr. 16/2009
D. Emiluta-Rozya, Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym, Warszawa 2006.
D. Pluta- Wojciechowska: „Terapia strategiczna dyslalii obwodowej. Inspiracje do ćwiczeń warg i języka dla dzieci oraz dorosłych, Wydawnictwo Ergo- Sum,  Bytom 2020

 

 

 

 

Zachęcamy do zapoznania się zi wiadomościami zawartymi w poniższych linkach

ODDYCHAM-NOSEM-CALY-ROK-prezentacja-do-programu-kopia.pdf

3__latek_infografika_logopestka(1).pdf

Infografika-kiedy-do-logopedy-logopestka.pdf